ปลาทู ตำนานสองเมือง

Apr 22 2025

ทู =Two=สองเมือง ขอบอกนิดหนึ่งนะ เมืองที่ว่านี้ก็คือ เมืองมหาชัย กับเมืองแม่กลอง ทำไมว่าเป็นตำนาน ก็แหม บ้านไหนๆ รวย จน คนเด็ก คนชราๆก็มีสิทธิ์กินปลาทูกันทั้งนั้น กินกันตั้งแต่จำความกันได้กันเลยดีกว่า แล้วจะไม่ให้ ยกย่องให้เป็นตำนานได้อย่างไร อ่าวไทย บริเวณ มหาชัยกับ แม่กลอง ถือว่า เป็นสิ่งที่ล้ำค่า หาประมาณตีราคากันไม่ได้ เพราะตำแหน่งนี้เป็นที่ อุดมไปด้วยตะกอนดินโคลน แร่ธาตุต่างๆ ที่ถูกพัดผ่านจาก ต้นน้ำจืด คือแม่น้ำเจ้าพระยา แม่น้ำท่าจีน แม่น้ำบางประกง แม่น้ำแม่กลอง แม่น้ำเพชรบุรี มารวมที่ปากแม่น้ำแม่กลอง เกิดตะกอนฟุ้งไปไกลกว่า 30 กิโลเมตร เพราะฉะนั้น สัตว์ทะเล ที่ได้รับสารอาหารในทะเลช่วงอาศัยนี้ ก็ไม่ต้องบรรยายสรรพคุณ กันเลยทีเดียว

จากแหล่งกำเนิดปลาทู ตอนใต้ของไทย แล้วมาเติบโต ก้นอ่าวไทย คนรุ่นเก่าเขาบอกนะตัวเท่าหัวไม้ขีดจะอยู่ไทยตอนล่าง แต่ตัวโตแล้ว 1 ปี ก็จะมาให้คนไทยตอนบนได้ลิ้มรส แหมสงสารคนไทยตอนล่างจัง อดทานปลาที่สุดแสนอร่อยไปซะนี่ ............มันน่าน้อยใจนัก

ปลาทูทางตอนใต้ตัวใหญ่กว่าเขาเรียก ปลาทูลัง คนกรุงเทพชอบกินตัวใหญ่...ก้ได้ปลาลังไปกินซิ เมืองแม่กลอง กับเมืองมหาชัยเหมือนบ้านพี่เมืองน้องนะ แต่สิ่งที่แตกต่างกันเหลือเกิน ณ ปัจจุบัน ก็คือ สภาพจิตใจ ที่มหาชัยมีแต่เรื่องแข่งขัน เงิน อำนาจ เป็นเมืองเข้าใกล้ที่เขาเรียกว่า"ความเจริญ" ที่มี "สมองแต่ขาดจิตวิญญาณ" แต่เม่กลอง ยังคง รักษาความล้าหลัง โบราณ คร่ำครึ อย่างเขาว่ากัน แต่ความพอ ที่รู้จักประมาณตัวเขา จึงอยู่แบบนี้ ใครเดือดร้อน กับความคร่ำครึ ที่เขาเป็นบ้าง......ไม่มี ผมไม่เห็นใครเขาอยากเป็นแบบเมือง มหาชัยกันเลย เพราะเดี๋ยวนี้ใครๆก็ต้องยอมรับ ในความโบราณของเขากันแล้ว เป็นเมืองท่องเที่ยวขายความงดงามด้าน "จิตใจที่ไร้สมองโสมม" ผมไม่ได้ว่านะ ผมคนมหาชัยคนหนึ่ง ก็รักบ้านเมืองตัวเองเหมือนกัน เคยฟังคุณ ส.ว.สุรจิต ชิรเวทย์ คนแม่กลอง พูดบรรยายเรื่องปลาทู ผมนี้ ไม่กล้าบอกเลยว่า "ผมคนมหาชัย " ต่อกันดีกว่าเรื่องปลาทูนะ(ไม่ได้นอกเรื่อง)

ทูนึ่งความจริงแล้ว เขาหักคอ ไม่ไช่คอหักนะ เพราะสมัยก่อนปลาทูเยอะมาก เขาจึงต้องถนอมอาหารไว้ แต่จะทำอย่างไร เขาจึงนึ่ง แต่ก็นึ่งไม่ไหวหรอก มันมากมายเหลือเกินปลาทู เขาจึงเปลี่ยนมาต้มน้ำเกลือแทน ปลานึ่งจึงเป็นปลาต้ม เมื่อจะต้มได้จำนวนมากๆต่อเข่ง จึงต้องเพิ่มจำนวนให้มากเข้าไว้เพราะไหนๆจะขายแล้ว ก็คงเป็นการยัดเยียดไปในตัว ก็คือใช้หักคอ เพื่อเรียงให้แน่นเป็นวงกลมตามเข่ง มันก็เท่านี้ แต่เดี๋ยวนี้เขาว่าเป็นสัญลักษณ์ คนแถวนี้เขาก็เลย งงดี แต่ปัจจุบันอย่างที่บอกตอนต้น ปลาน้อยลง เขาจึงมีปลานำเข้า จากต่างประเทศ คือ ปากีสถาน อินเดีย อินโดนีเซีย ทำให้ปลามีลักษณะตัวใหญ่น่ากิน แต่ยังไงก็คงสู้ปลาเล็กหน้าอ่าวไทยไม่ได้หรอกนะ

ปลาทู ตำนานปลาสองเมือง งั้นก็ขอบอกวิธีการ จับปลาของ 2 เมืองคร่าวๆดีกว่านะ 1.การจับปลาทู แบบโป๊ะ ของแม่กลอง จากภูมิปัญญาชาวบ้าน เขาจะวางโป๊ะ หันให้ปีกโป๊ะสวนกระแสน้ำลง ถ้าน้ำลงเมื่อไหร่ปลาก็เข้าโป๊ะ หลักการแค่นี้ แต่ประสบการใครวางทางโป๊ะดีกว่าก็ ได้ปลา ไม่ดีก็อด ปลาที่จับได้ตัวก็จะเล็กกว่า แต่มันกว่า นุ่ม มัน อร่อยมาก เพราะเนื้อปลาจะไม่แข็งเกร็งเป็นวิธีการจับแบบละมุนละม่อม

ออกไปทะเล 3 ชั่วโมงก็ไปดูไอ้โป๊ะนี่แหละ

รูปโป๊ะจริงที่ยังคงเหลืออยู่

รูปโป๊ะจริงที่ยังคงเหลืออยู่

หลักการทำโป๊ะ คือ ต้องกางปีกโป๊ะรับน้ำลงทะเล แล้วกันเป็น บ้านเพื่อให้ปลามาอยู่ รอน้ำลงชาวบ้านก็จะมากู้อวน โดยการตักปลาออกจากโป๊ะ ทุกวัน 2.การจับปลา แบบอวนติดของมหาชัย ก็อีกนั่นแหละมันก็ต้องใช้ภูมิปัญญาเหมือนกัน เขาจะสังเกตดูนิสัยปลาทูจะชอบขึ้นมาเล่นน้ำในคืนเดือนมืด เพราะแสงจันทร์มากแสงไฟมากปลาทูจะไม่ชอบเพราะปลาตกใจง่าย คนทะเล จึงใช้นิยามว่า "ใจเสาะยังกับปลาทู " ขึ้นมาบนฝั่งแป๊ปเดียวก็ตาย เมื่อได้ปลามาเขาก็จะมาขายที่สะพานปลากันทุกวัน ปลาก็มีเนื้อดีเหมือนกัน แต่สู้ปลาโป๊ะไม่ได้ แต่ปลาโป๊ะเดี๋ยวนี้ ก็ไม่ค่อยมีแล้วหละ เพราะเขาเลิกกิจการกันหมดแล้ว เพราะปลาน้อย ไม่พอกับค่าโสหุ้ย สู้อวนติดไม่ได้ แม่กลองจึงมาทำปลา อวนติดกันหมดแล้ว ในปัจจุบันนี้

เรื่ออวนติดจะเข้าฝั่งมหาชัย ทุกวันในช่วงฤดูหนาว

การลงปลาทูจากเรือเพื่อให้ พ่อค้าแม่ค้าได้มีการค้าขาย ประมาณ 9 โมงเช้า

ปลาทูหน้าอ่าว ที่ยังพอกินได้ดี แต่ในรูปยังไม่ไช่ปลาที่มีเนื้อดีนักซึ่ง สีสรร และลักษณะปลา คนทะเลจะรู้ว่า.....ดีหรือเปล่า